KÜRESEL SİBER KÜLTÜR VAR MIDIR?

1. Özet

Her ne kadar yok sayılsa veya görmezden gelinse de Siber uzay çok uzun bir süredir gerek birey gerekse toplum bazında hayatı fazlasıyla etkilemektedir. Günlük yaşamın ve sosyal yaşamın en ince detayına kadar içinde olan siber uzayı Siber Kültür kısmında detaylı olarak ele alacağız. Hayatın bu denli merkezinde olan siber uzayın zararları henüz yararlarının önüne geçmemiştir. Tabi ki her iki durumda insanların elindedir.

Siber uzayın dört temel bileşeni vardır. Bunlar; insan, bilgi, mantıksal çerçeve ve fiziksel altyapıdır. Siber uzayı en basit haliyle anlamak istiyorsak insan ve onunla ilgili konuları ele almak gereklidir. Ta ki bu dahi konunun karmaşıklığını anlamaya yetmeyecektir. Siber uzay insanın kendi eliyle oluşturup halen anlamadığı ilk ve tek şeydir. Bu yapıtta ise “kendi canavarını oluşturmak” gibi görünen siber uzayın bir başka alanı olan siber kültürün küresel çapta olup olmadığını inceleyeceğiz.

2. Giriş

Bilgisayar ve internetin 1950’li – 1960’lı yıllardan itibaren bir hayli büyümesi ve gelişmesinin ardından, 1970’lerin sonlarında internet ve bilgisayar ilk büyük tanınmasını yaşamıştır. Bu tanınma ve gelişim günümüzde halen devam etmektedir. Bu durumların gerçekleşmesinden itibaren bilgisayar kuşaklarından söz etmek mümkündür. Günden güne popülaritesi artmış ve siber kültür dediğimiz bu alan gelişmiş ve büyümüştür. 1995 yılından itibaren ise internet bir patlama yaşamıştır. Bununla birlikte siber kültür de ana akım haline gelmiştir.^[1]

Sosyal bilimcilerin de artık bu alana yönelmeye başlamasının alanın gelişimine katkısı olmuştur. Lakin bu yönelim olmasa dahi siber kültür kendini yenileyecek ve gelişimini devam ettirecek bir alandır. Bu denli gelişmiş ve gelişmeye devam eden bir alandan bahsederken oluşturmuş olduğu kültür akımının da sadece birey bazında sınırlı kalması elbette ki olası değildir. Bu durumda örneklerde de görecek olduğumuz gibi siber kültür küresel çapta da gelişim göstermektedir. Zira siber’in ilk çıkış amacı insanlarla haberleşmeyi sağlamaktır.

3. KAVRAMSAL ÇERÇEVE

a) SİBER

Siber terimi “sibernetik” kökeninden gelmekle birlikte, ilk olarak 1948 yılında Norbert Wiener’in “Sibernetik” adlı kitabında “hayvanlarda ve makinelerde kontrol ve iletişim” olarak tanımlanmıştır.

Siber kelimesi ise İngilizce “cyber” kelimesinden Türkçe’ye çevrilmiştir. Türkçe sözlüklerde bir karşılığı yoktur. “Cyber” kelimesi İngilizce sözlüklerde “bilgisayarlara dâhil olan, kullanan ve ilgili olan” olarak belirtilmektedir. Bir ön ek olarak kullanılmakta ve önüne eklenen kelimeye teknolojiyle ve bilgisayarla ilgili anlamı katmaktadır. Kane Gamble hikayesinde görebileceğimiz gibi Siber tam anlamıyla komplike ve karmaşık bir dünyadır. Siber zannedilenin aksine sadece sanal bir ağdan oluşmamaktadır. En az yaşam kadar gerçek ve dahi yaşamın bir parçası hatta ve hatta yaşamın kendisidir demek bile mümkündür.

İnternetin tam anlamıyla karşılığı olan İngilizce “cyberspace” kelimesinden çevrilen siber uzay terimi ilk olarak Kanadalı bir bilimkurgu yazarı olan William Gibson tarafından “Neuromancer” adlı kitabında kullanılmıştır. Gibson bu kitapta, bir bilgisayar korsanının “Matrix” adı verilen bir başka bilgisayar sistemine sızarken yaşadıklarını anlatmaktadır.

b) KÜLTÜR

Kültür kavramı; toplumların kendilerine özgü olan ve gelecek nesillere aktardıkları maddi veya manevi her şey anlamına gelmektedir. Kültür, tek başına kullanıldığında insan yaşamının tümünü ifade eder. Kültürler kavramı ise, kültürün oluşum yönüne atıfta bulunmaktadır. Kültürleşme ise iki ya da daha fazla kültürün etkileşimleri sonucu benzeşme yönünde değişime uğramalarıdır. Kültürel süreçlere örnek vermek gerekirse, Suşinin Avrupa’da popüler olması, birinin yeni bir dil öğrenmesi, birinin bir yere göç ettikten sonra aksanının değişmesi şeklinde örnekler verebilmek mümkündür. Kültürel yayılma ise bir kültürde ortaya çıkan maddi veya manevi kültür öğesinin dünyadaki başka kültürlere yayılmasıdır.

Günümüzde siber kültür sayesinde bir nebze olsa yok olmaya başlamış olması gereken kültür şoku kavramından ise şöyle bahsetmek mümkündür; kendi kültür ortamından başka bir kültür ortamına katılan bireylerin yaşadıkları bunalım ve uyumsuzluk durumudur. Zira günümüzde siber kültür sayesinde bulunduğumuz yerden kalkmadan da başka kültürler tanıyabilir onlardan haberdar olabiliriz.

c) SİBER KÜLTÜR

Siber Kültür; içerisinde bulunduğumuz 21. Yüzyıl’da sınırları olmayan sanal dünyada gelişen ve kullanıcılarının sanal ortamda oluşturduğu bir kültür akımıdır. Teknoloji çağının toplumda oluşturmuş olduğu bir devrim demek de mümkündür.2 Siber kültür, siber uzayda oluşan ya da siber uzay tarafından şekillenen yaşam biçimlerinin, pratiklerin ve temsillerin tümünü ifade etmektedir. Günümüzde siber kültür en geniş bağlamda internet üzerinde var olan veya internetin mümkün kıldığı kültür ve kültür ürünlerinin toplamı olarak tanımlanmaktadır.

“Siber Kültür” kelimesi, bilgisayar ve internet teknolojilerinden doğan belirli kültürel ürün ve uygulamaları değil, aynı zamanda bilgisayarla ilgili hobileri, sanat ve dili savunan alt kültürlere atıf yapmak gibi çeşitli şekillerde kullanılır.

Bilgisayar ya da internet kültürü olarak da bilinmekte olan siber kültür, bilgisayar ağlarının iletişim, eğlence ve iş için kullanılmasından dolayı dünya genelinde ortaya çıkan modern bir kültür olgusudur. Siber kültürün oluşmasında en temel sebeplerden biri olarak görülen ve yaygınlaşmasını sağlayan olgu ise kendimizden uzak başka bir sanal benliğimizin olması olarak görülebilir.

Medyanın geleneksel zamanlarına baktığımızda da bir medyatik kültür algısı oluşturduğunu söyleyebiliriz. Lakin bu kadar hızlı değildir. Bilgisayarın gelişmesine bağlı olarak siber kültürde gelişmektedir. Siber kültürün aracısı toplum değil ekran ve araçlardır. Yani aracısı da kendisi gibi siber alandan bahseder. Diğer kültür biçimlerinde bulunmayan bir dereceye kadar araçları manipüle etme yeteneğine de sahiptir.

Günümüzde tabiri caizse teknolojinin her türlü nimetinden faydalanma durumu vardır. Zira özellikle genç nesil olmak üzere her türlü ihtiyacı telefon ve tablet üzerinden yani teknolojik olarak gidermeye yönelik yoğun bir yönelim vardır. Sosyalleşmenin dahi sanal âleme taşındığı dünyamızda teknolojinin göz ardı edilmesi gibi bir durumdan da bahsedilemez ne yazık ki. Online alışveriş, pdf kitaplar, internet bankacılığı, hızlı ve daha fazla katılımın sağlandığı online toplantılar, sokaklarda kurmaya korktuğumuz lakin sanal ortamda kurmaya tereddüt dahi etmediğimiz arkadaşlıklar, toplu online bayramlaşma, uzaktaki akrabayı ya da arkadaşı yakına getirme, içine kapanık diye bahsettiğimiz çocukların sözde sosyalleşirken daha da içine kapandığı sanal oyunlar ve daha niceleri hayatımızın siber alana taşınmasında ve her bir bireyin siber kültürü oluşturmasında birer etkendir. İstesek de istemesek de hepimiz bu kültürün bir parçasını oluşturmaktayız.

Siber kültür terimi 1963 yılında tamamen Oxford English Dictionary’de görülmektedir. 1960-1990’lar arasında sıkça kullanılmıştır. O zamandan beri tanımı birçok tartışmaya sebep olmaktadır. İnternetin ilk kullanıcıları tarafından ortaya çıkarıldığı dahi iddia edilmiştir. Elbette çok sayıda siber kültür tanımı vardır. Lakin tanımların hepsi spesifik bir alana eğilmiş durumdadır. Siber kültürde tek bir monolitik kültürden bahsetmek de tuhaftır. Erken dönemdeki siber kültür, küçük bir kültürel örneğe dayanmaktadır. Modern siber kültür ise çok daha çeşitli bir kullanıcı grubu ve onların benimsediği idealler olarak tanımlanmaktadır.

Siber kültürün en önemli yönü tek bir kültürü yansıtmıyor olmasıdır. Gerçek dünyada konumlarında farklı insanlar tarafından kullanılan çok sayıda yeni teknoloji ve yetenek demektir. Harekete geçebilir, çabuk bozulabilir ve kullanıcıları dış güçler tarafından şekillendirilebilir türde bir olgudur siber kültür.

Birçok işimizi dijital alanda gerçekleştiriyor olmamıza rağmen siber kültürü yadsımak ve görmezden gelmek, hiçe saymak imkânsız bir durumdadır. Yani hem nimetlerinden faydalanıp hem de bunu inkâr edemeyiz. Şuan inkâr edilemez bir şekilde bilgisayar ağlarıyla birbirimize bağlıyız. Ve bu bağlanma durumundan itibaren sosyal ilişki ve etkileşimlere bakış açımızda değişiklik göstermektedir. İlk başta sosyal ilişkilerimiz olmak üzere eğitim, aile, iş yaşamımız bunların hepsi etkilenmektedir. Fiziksel yakınlığın pek bir önemi kalmamakla birlikte en yakınımızı tanımazken kilometrelerce uzakta yer alan bir sanal arkadaşımızı gayet iyi tanıyoruz. Bu şekilde edindiğimiz sanal kimliklerimiz siber kültürün bir parçasıdır.

Teknoloji sürekli yenileniyor ve gelişiyor. Peki, insan bundan nasıl kaçacak? Ne yazık ki bunun bir kaçışı yoktur. Siber kültür alanında gerçekliği tanıyan bir bireyin normal hayatında gerçeklik algısı ise sıkıntılıdır. Bu durumda gerçek yaşamı bir yanılsama ya da simülasyon gibi görülebilmektedir. Sonuç olarak bu durumda birçok psikolojik sorunu beraberinde getirmektedir. Sosyal olmak veya ağda olmak büyük bir önem arz etmektedir. Yalnızlaşıp gerçek kimliğini kaybetmek çeşitli psikolojik sorunlara da yol açabilmektedir.

Siber kültür ve medyadan bahsedecek olursak, şimdi etrafımıza baktığımız zaman birçok şey anlamını yitirmiş durumdadır. İnsanlar olarak tamamıyla bu sanal ağda kaybolmuş durumdayız. Yani bu siber kültürün artık tamamıyla bir parçası haline gelmiş durumdayız. Bu durumda ise medya, modern çağda kendisini bilginin gerçek kaynağı olarak bize göstermektedir. Zira herhangi bir araştırma konusunda ansiklopediden bakmak yerine direkt gidip bilgisayardan ve internetten bakıyoruz. Bu şekilde insanlar olarak popüler kültürün ortaya koymuş olduğu değer yanılgısıyla ve yeni kurallar çerçevesinde kimliklerimizi de yeniden biçimlendirmeye başlıyoruz. Artık tüketimlerimizi dahi ihtiyacımıza binaen değil popüler kültürün bize arzu ettirdiği şeyler üzerinden gerçekleştirmeye başladık. Kısacası medya ve siber kültür doğrudan veya dolaylı bir şekilde insanların bireylerin anlayışlarını biçimlendiren, anlayışları yeniden organize eden bir araç olarak karşımıza çıkmaktadır.

Siber kültür internetin ve bilgisayarın oyun dünyasına da girmesiyle birlikte oyun artık daha da sosyal bir hale gelmiştir ve kapsamlı siber kültürün ana bileşenlerinden olarak kabul görmüştür. Sosyal oyun kültürü sayesinde farklı kültürlerden bireylerin bir araya gelmesine olanak sağlamıştır. Ve bu sayede siber kültürü oluşturan parçaların bir bütünü haline gelmiştir.

ç) KÜRESEL SİBER KÜLTÜR VAR MIDIR?

Siber kültür sadece bireysel manada kullanıcıların oluşturduğu bir kültür akımı olarak bilinse de küresel çapta da bunu ele almak mümkündür. Zira internet siberin faydaları arasında görmüş olduğumuz şekliyle ifade ve bilgi özgürlüğünü artırmıştır. Hem, insanlar kendini daha fazla ifade edebilmiştir. Hak arama konusu sosyal medya üzerinden daha fazla ön plana çıkmıştır. İnsanların sesini duyurmasında bir araç olmuştur. Yine bilgi özgürlüğü kapsamında aynı anda birçok bilgiye ulaşmamızı da sağlamıştır. Bu sadece birey bazında okul ödevi araştırması hususunda gelişmiş bir durum değildir. Hükümetlerin de bilgi ve haberler konusunda tekel oluşturmasını engellemiştir bu durum. Yani şeffaflık ve hesap verilebilirlik durumlarında baskı durumu oluşturmuştur. Vatandaşlarını güçlendirmiştir. Olumsuz tarafı da vardır elbette. İnsan hakları çatışmalarını doğurmasını da bu bağlamda ele alabiliriz. Örneğin yakın bir zamanda daha önceki zamanlara kıyasla insanların daha fazla haber ve bilgi sahibi olarak müdahalede bulunduğu bir olay, Filistin- İsrail olayı. Bu olay uzun yıllardan beri süregelen ve devamlılığını koruyan bir durumdur. Lakin siber kültürün gelişip küresel bir boyuta taşınması ile insanlar bu durumun detaylarından haberdar oldular. Politik açıdan bir etkileşim oluşturulmasına sebep olan durum siber kültürün küresel boyutta olmasından kaynaklanmaktadır. Bu ve bunun gibi ülkelerin birbirlerinin iç işlerine müdahale etmesi, yaşanan durumlara tepki göstermesi gibi örnekleri ele alarak küresel siber kültürün varlığından söz edebiliriz.

Siber kültür sadece bireysel manada kullanıcıların oluşturduğu bir kültür akımı olarak bilinse de küresel çapta da bunu ele almak mümkündür. Zira internet siberin faydaları arasında görmüş olduğumuz şekliyle ifade ve bilgi özgürlüğünü artırmıştır. Hem, insanlar kendini daha fazla ifade edebilmiştir. Hak arama konusu sosyal medya üzerinden daha fazla ön plana çıkmıştır. İnsanların sesini duyurmasında bir araç olmuştur. Yine bilgi özgürlüğü kapsamında aynı anda birçok bilgiye ulaşmamızı da sağlamıştır. Bu sadece birey bazında okul ödevi araştırması hususunda gelişmiş bir durum değildir. Hükümetlerin de bilgi ve haberler konusunda tekel oluşturmasını engellemiştir bu durum. Yani şeffaflık ve hesap verilebilirlik durumlarında baskı durumu oluşturmuştur. Vatandaşlarını güçlendirmiştir. Olumsuz tarafı da vardır elbette. İnsan hakları çatışmalarını doğurmasını da bu bağlamda ele alabiliriz. Örneğin yakın bir zamanda daha önceki zamanlara kıyasla insanların daha fazla haber ve bilgi sahibi olarak müdahalede bulunduğu bir olay, Filistin- İsrail olayı. Bu olay uzun yıllardan beri süregelen ve devamlılığını koruyan bir durumdur. Lakin siber kültürün gelişip küresel bir boyuta taşınması ile insanlar bu durumun detaylarından haberdar oldular. Politik açıdan bir etkileşim oluşturulmasına sebep olan durum siber kültürün küresel boyutta olmasından kaynaklanmaktadır. Bu ve bunun gibi ülkelerin birbirlerinin iç işlerine müdahale etmesi, yaşanan durumlara tepki göstermesi gibi örnekleri ele alarak küresel siber kültürün varlığından söz edebiliriz.

Küresel siber kültür elbette insan hakları çatışması da oluşturabilir. Bunlar siber uzayın özelliklerinden kaynaklı bir durum olduğu için kaçınılmazdır. Peki, nedir bu özellikler?

1. Siber uzayın anonim olması
2. Anarşik bir yapısı olması
3. Sınırlarının olmaması
4. Zaman ve mekândan bağımsız olması

Yani her an her yerde olaylara müdahil olunabilir olması. Bu durum illaki bir çatışmayı da doğuracaktır. Lakin sanal ortamda oluşturulan bu kültür akımının da bir parçasıdır çatışmalar. Zaten bu çatışmalar ve sorunlar sayesinde siber uzay bu denli gelişmeye devam etmektedir.

Teknoloji çağının da toplumda oluşturmuş olduğu bir devrim demenin mümkün olduğunu söylediğimiz bir kültürden bahsediyoruz. Bu noktada içerisinde bulunmuş olduğumuz bu 21. yüzyıl zaten bilgi toplumu diye adlandırılmaktadır. Peki, bu bilgiye nereden ulaşıyoruz? Elbette siber alandan ulaşıyoruz. Ulaşmış olduğumuz bu bilgi ile sanal ortamda bir kültür akımı oluşturuyoruz. İşte bu kültürün adı siber kültürdür. Biz bu manada siber kültürün varlığından zaten söz ediyoruz. Küresel çapta da verilen örnekler ele alındığı takdirde siber kültürün varlığından söz etmek mümkün olacaktır. Lakin insanların kendi elleriyle üretmiş olmaları ve bir parçası da olmalarına rağmen halen anlamakta güçlük çektikleri siber uzaydan bahsetmenin dahi zor olduğu bir dönemde küresel siber kültürün varlığından bahsetmek pek tabi güçlükler içermektedir.

Sanal kimlikler ediniyoruz. Herkes bulunduğu ülkede bir kimlik ediniyor. Farklı kültürel özellikleriyle birçok birey sanal âlemde bir araya geliyor. Örneğin sanal bir oyunda bir araya gelmekten söz edilebilir. Buradan hareketle dahi siber kültürün küreselliğinden bahsetmek mümkündür.

Küresel bir siber kültürün varlığından söz etmek şu açıdan da mümkündür. Zira devletlerin internet kontrol etme gücünü elinde bulundurma yarışlarında bunu görmek mümkündür. Rusya ve Çin bu konuda bize örneklik teşkil edebilir. Şu şekilde, ABD’nin etkin konumda olmuş olduğu siber yönetimde ona ortak olma isteği içerisinde olan iki ülkedir Rusya ve Çin. Knake’nin ise ABD’nin uluslararası aktörlerle iş birliğine dayalı bir ilişki geliştirilmesine yönelik ifadeleri ve bunun yanı sıra internetin de devletler tarafından kontrol edilme gereksinimi, internet gücünü elinde bulundurma yarışı, siberin küresel ve anarşik doğası ve bütün insanları birbiriyle bağlanması gibi hususların örnekliği siber kültürün küresel çapta varlığına ayrı ayrı birer delil olarak karşımıza çıkmaktadır.

Küresel çapta siber kültürün varlığından söz etmemizi sağlayacak bir diğer husus ise siber yönetişim mekanizmalarıdır. Siber yönetişim mekanizmaları;

• 1. Nye’nin Rejim Ve Rejim Kompleksi Teorisi

Küresel siber faaliyetleri yönetmek için geliştirilen rejim kompleksi raporu J. Nye tarafından küresel internet komisyonu (GCIG)’na hazırlanmıştır. Nye’nin bu modeli siber uzayın hem teknik hem de politik yönlerini ele almaktadır.

• 2. BM’nin İnternet Yönetişimi Forumu

Siber yönetişim mekanizması içerisinde ikinci bir model olarak karşımıza çıkan bu forum, BM tarafından geliştirilmiştir ve daha çok yumuşak ve çok paydaşlı bir uygulamaya dayanmaktadır. İnternet yönetişiminin sonuçlarının kilit unsurlarıyla ilgili kamu politikası konularında çok paydaşlı diyaloga dayalı bir formdur. Amacı ise internetin sürdürülebilirliğini ve güvenliğini sağlamak, bu hususta fikir alışverişi oluşturmaktır. Bu husus biraz da siber güvenlik alanına girmektedir elbette. Siber kültür dediğimiz terimde içerisinde bulunmuş olduğumuz 21. yüzyılda sınırları olmayan, sanal dünyada kullanıcıları tarafından geliştirilmiş bir kültür akımı olduğu da bilinmektedir. Bu nokta da sanal ortamın geliştirilmesine yönelik küresel çapta formlar, komisyonlar vs. varken siber kültürün küresel çapta olmasından bahsetmekte pek tabi mümkündür.

Küresel siber kültürün varlığından söz etmemizi sağlayacak bir diğer husus ise network’tür. Özellikle networking marketing. Online satışlar, online pazarlama, online toplantılar, sanal alanda geliştirilen iş olanakları, uluslararası şirketlerin bayiliğini alma vs. bunları küresel çapta bir siber kültürün varlığına delil olarak sunmak mümkündür. Belki de en önemli delillerden bir tanesi dahi olabilir. Sanal ortamda oluşturulan bir kültürün varlığından söz ederken birçok farklı kültürü de bir araya getiren bir alan olan siber uzayı hiçe sayamayız. Kültürlerarası bir etkileşimden söz etmek mümkündür. Bu etkileşimin öncülerinden birisi de internettir. Sanal ortamda gelişen bir kültür etkileşimi söz konusu olduğundan ötürü bu bir siber kültürüdür diyebiliriz. Bu kültürlerarası etkileşim sanal ortamda gerçekleşiyorsa bu kültür artık siber bir kültür haline gelmektedir. Bundan ötürü farklı ülkelerin bireylerinin ya da hükümetlerin sanal alanda bir etkileşimde bulunması da bize küresel siber kültürün bir örnekliğini teşkil etmektedir.

Geleceği şekillendirecek teknolojiler arasında ele almış olduğumuz nesnelerin interneti, internetleşmesi, internete bağlanması… Akıllı ev, akıllı araba, akıllı telefon, dijital sağlık, akıllı şehir vs. gibi birçok uygulama. İnsanlar sosyalleşmeyi yakın çevresi ile gerçekleştirmeyi aşmış ve artık kendisine kilometrelerce uzakta olan arkadaşlar edinip yazılı veya görsel bir iletişim kurmaya başlamıştır. Bu durum ise bir siber kültür geleneğidir.

Bireysel, toplumsal, sosyolojik, psikolojik birçok alanda siber kültürü ele almak mümkün olduğu gibi politik ve siyasi olarak da ele almak mümkündür. Zira bu hususta Filistin- İsrail örneğini tekrar vermemiz mümkündür.

Siber saldırıları da, küresel siber kültürün varlığı kapsamında ele alabiliriz. Bir ülkenin internetinin yavaşlaması, hacklenmesi ya da bir saldırıya maruz bırakılması siber kültürün bir parçasıdır. Olumsuz olarak ele alınsa dahi bu da bu kültürün bir parçasıdır ve küresel boyuta taşınmasına yardımcı olabilmektedir. 21. yüzyılda teknolojinin ve siber kültürün bu kadar ilerlediği ve halen görülmekte olduğu bir dünyada siber kültürün küresel çapta varlığının söz konusu olmaması anormal olan bir durum olmalıdır.

İsteyerek veya istemeyerek dünyanın büyük bir kısmı bu siber kültüre katılım sağlamıştır. Sayısız derecede alt kültüre sahip olan siber kültür dünyayı büyük ölçüde sarsmıştır. İnsanlara kendi siber kültürlerini genişletme veya geliştirme fırsatı sunmuştur.

Siber teröristler, bilgisayar korsanları siber dünyayı bilgi ve verilerin önemli ve pahalı bir meta haline getirdiği tehlikeli bir yer haline getirmişlerdir. Yani siber kültür o kadar yaygınlaşmıştır ki artık siber teröristler, hackerler, sosyal mühendisler, bilgisayar korsanları ortaya çıkmıştır. Bilgi ve verilerin en önemli silah olabilecek olduğunun farkına varmışlardır. Bu durumda siber kültürün tehlikeli bir yer olmasına da olanak sağlamışlardır.

Dünya iyi ya da kötü gerçek dünyanın başlıca parçaları haline gelen aynı fikir ve kişilik kategorileriyle siber bir alternatif gerçekliğe ya da sanal gerçekliğe yer açmaktadır. Kabul edilsin ya da edilmesin, iyi ya da kötü olsun siber kültür hayatımızın bir gerçeğidir. Bulunduğumuz çağda bu kültürün zaten içine doğmuş durumdayız. Günlük yaşamın bir parçası olmaktan çıkıp yaşamın kendisi haline gelmiştir.

Şuan bu siber kültürün en önemli parçası gençlerdir. Şuan ki genç nesil yaşlandıkça siber kültür de değişimini korumaya devam edecektir. Yani değişip gelişecektir. Malum bir kuşak olan Z kuşağı ile var olmuş ve onlarla birlikte yok olacak olan bir kültür değildir. Sürekli değişen ve gelişen dünyanın bir parçası olan siber kültürde değişimine devam etmektedir.

İsteyerek veya istemeyerek sadece Z değil tüm kuşaklar bu kültürün parçasıdır. Aileler çocuklarını kendi elleriyle bu kültürün içine bırakıyorlar. Zira hayat bu kültürden ibaretken bundan kaçış ne yazık ki yoktur. Siber kültür günlük faaliyetleri oldukça kolay hale getirmektedir. Zorluğu da olabilecek olduğu gibi bu kolaylığın da elbette ki bir olumsuz sonucu olacaktır.

4. SONUÇ

Sonuç itibariyle siber kültür insanlığın kabul etmesi gereken bir gerçektir. Henüz tam anlamıyla kabul görmüyor olması bunun varlığını yok saymamız anlamına gelmez. Zira yukarıda ele aldığımız örnekleri de göz önünde bulundurduğumuz takdirde küresel çapta varlığını yadsımak dahi yanlıştır. Yapmış olduğumuz araştırmalar ve elde ettiğimiz örnekler dolayısıyla ve siber’in sınırsız, anarşik ve küresel doğasını, bütün insanları birbiriyle bağlaması gibi durumları göz önüne aldığımızda küresel siber kültürün varlığından söz etmek mümkündür. Siber kültür bir müddet sonra egemen kültür olarak karşımıza çıkacak ve bu kültüre en iyi hâkim olan devlet egemen konuma geçecektir.

DİPNOT

1] Osman Uçar, “Siber Kültür Hareketleri ve Yayılma Amacı” , BilgiUstam.com, https://www.bilgiustam.com/siber-kultur-hareketleri-yayilma-amaci/ (Erişim Trihi: 10.11.2021)

2] https://tr.wikipedia.org/wiki/Siber

3] https://www.google.com.tr/url?

sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwj61p_rn5H0AhUEgv0HHc6TACkQFnoECAMQAQ&url=https%3A%2F%2Ftr.wikipedia.org%2Fwiki%2FSiber&usg=AOvVaw1hJVkLX6QR-miS-z-D9WwD

4]Nezir Akyeşilmen, Disiplinlerarası Bir Yaklaşımla Siber Güvenlik Ve Siber Politika, 1. bs. (Ankara: Orion Kitabevi, 2018), 7-9

5] https://tr.wikipedia.org/wiki/Siberuzay

6] https://tr.wikipedia.org/wiki/Neuromancer

7] https://tr.wikipedia.org/wiki/K%C3%BClt%C3%BCr

8] https://tr.wikipedia.org/wiki/K%C3%BClt%C3%BCrle%C5%9Fme

9] Uçar, “Siber Kültür Hareketleri ve Yayılma Amacı”, https://www.bilgiustam.com/siber-kultur-hareketleri-yayilma-amaci/

10] Aslı Özen, “Siber Kültür Nedir?”, tumblr, https://aperfecttmistake.tumblr.com/post/56729384564 (Erişim Tarihi: 09.11.2021)

11] Uçar, “Siber Kültür Hareketleri ve Yayılma Amacı”, https://www.bilgiustam.com/siber-kultur-hareketleri-yayilma-amaci/

12] Ebru Güzel, “Dijital Kültür ve Çevrimiçi Sosyal Ağlarda Rekabetin Aktörü: “Dijital Habitus”,e-gifder, 4/1 (2016): 82

13] Uçar, “Siber Kültür Hareketleri ve Yayılma Amacı”, https://www.bilgiustam.com/siber-kultur-hareketleri-yayilma-amaci/

14] Uçar, “Siber Kültür Hareketleri ve Yayılma Amacı”, https://www.bilgiustam.com/siber-kultur-hareketleri-yayilma-amaci/

15] Uçar, “Siber Kültür Hareketleri ve Yayılma Amacı”, https://www.bilgiustam.com/siber-kultur-hareketleri-yayilma-amaci/

16] Göknur Bostancı Ege, “Siber Kültür ve Sosyal Oyunlar: Karşılaştırmalı Örneklerle Sosyal Oyun Deneyimi Üzerine Bir Çözümleme”, Dergipark, 72/18, (2012): 4

5. KAYNAKÇA

1. Akyeşilmen, Nezir, Siber Politika Ve Siber Güvenlik, Orion Kitabevi, 2018
2. Ege, Bostancı, Göknur. “Siber Kültür ve Sosyal Oyunlar: Karşılaştırmalı Örneklerle Sosyal Oyun Deneyimi Üzerine Bir Çözümleme”, Dergipark, 72/18, (2012): 145/152
3. Güzel, Ebru. “Dijital Kültür ve Çevrimiçi Sosyal Ağlarda Rekabetin Aktörü: “Dijital Habitus”. e-gifder, 82/103 (2016): 4/1
4. “Kültür”, Wikipedia: https://tr.wikipedia.org/wiki/K%C3%BClt%C3%BCr (10.11.2021)
5. “Kültürleşme”, Wikipedia : https://tr.wikipedia.org/wiki/K%C3%BClt%C3%BCrle%C5%9Fme (11.12.2021)
6. “Neuromancer”, Wikipedia : https://tr.wikipedia.org/wiki/Neuromancer (11.11.2021)
7. Özen, Aslı.  “Siber Kültür Nedir?”.  tumblr, https://aperfecttmistake.tumblr.com/post/56729384564 (Erişim Tarihi: 09.11.2021)
8. “Siber Uzay”, Wikipedia : https://tr.wikipedia.org/wiki/Siberuzay (11.11.2021)
9. Uçar, Osman. “Siber Kültür Hareketleri ve Yayılma Amacı” , BilgiUstam.com, https://www.bilgiustam.com/siber-kultur-hareketleri-yayilma-amaci/ (Erişim Tarihi: 10.11.2021)