Roma İmparatorluğu Egemenliği Altında Dört İncil’in Yazılışı’nın Tarihsel Süreci-8

01.11.2021
737
A+
A-
Roma İmparatorluğu Egemenliği Altında Dört İncil’in Yazılışı’nın Tarihsel Süreci-8

7.Sinoptik İnciller

Sinoptik, eski Yunancada “benzeyen” demektir. 18. yüzyıldan itibaren özellikle Alman Protestan bilginlerinin İnciller üzerine başlattıkları dilbilimsel ve tarihsel eleştirel çalışmaların sonucunda dört İncil sinoptik olanlar ve olmayanlar olarak iki kısma ayrıldı. Matta, Markos ve Luka İncillerinin birbirlerine benzedikleri kabul edilerek, bu üçüne Sinoptik İnciller denilmiştir. Yuhanna İncil’i onlardan farklı görüldüğü için, ona Sinoptik olmayan İncil denilmiştir. Bu ayrım bugün de yapılmaktadır. Matta, Markos ve Luka İncillerinin benzeşmeleri farklı şekillerde açıklanmaktadır. Markos İncil’ini yazım tarihi bakımından daha önce kabul edenlere göre, Matta ve Luka, İncillerini yazarken Markos’tan faydalanmışlar ve etkilenmişlerdir. Başka bir izah tarzı ise, her üç İncil yazarının, bugün bilinmeyen ortak bir kaynaktan esinlenerek İncillerini yazmış olabilecekleri şeklindedir.1

Eliade bu konuda; “İnciller birçok geleneğe dayandırılarak İsa’dan çok sonra meydana getirilmiş bir külliyattır. İlk üç İncil olan Matta, Markos, Luka, aralarındaki benzerlikler sebebiyle sinoptikler diye isimlendirilmiş ve bu özelliklerinden dolayı aralarındaki benzerlikler gösterilmek için üç sütun halinde yan yana konulmuştur. Bu üç İncil içerisinde en eskisi olarak Markos İncil’i gösterilir” demiştir.2

İlk üç incil (Matta, Markos, Luka) aynı muhtviyatı göstermektedir; İsa’nın yolunu Yahya’nın onu vaftiz etmesinden itibaren kıyama kadar anlatmaktadır. Ayrıntılarında ve içerdikleri hikayeler de birçok yerlerde aralarında farklar bulunmaktadır. Bu fark olmasına rağmen aralarında ki büyük benzerlik olduğundan ötürü sinoptik(Aynı Bakışla) olarak isimlendirilmişlerdir. Sinoptik (“Aynı Bakımdan”): Takriben 1800 senesinden itibaren Hıristiyan teolojide, İncil’in Matta, Markos ve Luka’ya dair kısımlarını vasıflandıran bir tabir. Çünkü o üç İncil, birbirine şekil ve sıra bakımından oldukça yakındır, bazen de kelime kelime aynıdır.3

Sinoptik İncillerin dışında sahih kabul edilen bir incil daha vardır. Kabul edilen bu İncil, Yuhanna’dır ve Yuhanna tarafından yazılmıştır. İçerik bakımından kısmen benzese de anlatış şekli edebi bir metin görünümündedir. Yuhanna İncilin de Helen kültürünün izleri görünmektedir. Bu bilgiler ışığında dört sahih İncil vardır. Bunları sırası ile yazdığımızda; Matta, Markos, Luka ve Yuhanna’dır. İnciller hakkında daha fazla bilgi aşağıda verilecektir. Bu yüzden bu bölüme kadar olan bölümlerde sığ bilgi verilmektedir. 

DİPNOTLAR

  1. Gündüz, Pavlus Hıristiyanlığın Mimarı, s.206
  2. Eliade, Couliano, “Dinler Tarihi Sözlüğü”, s.130
  3. Schimmel, “Dinler Tarihine Giriş”,s. 292

KAYNAKÇA

  • Gündüz, Şinasi, Pavlus Hıristiyanlığın Mimarı, MilelNihal Yayınları, İstanbul 2019
  • Schimmel, Annemarie, “Dinler Tarihine Giriş”, haz. Recep Kibar, Külliyat Yayınlar, İstanbul 2017,
  • Mircea Eliade,ıoan p. Couliano çev. Prof. Dr. Ali Erbaş, ‘’Dinler Tarihi Sözlüğü’’, İnsan yayınları, 2018

BU ALANA REKLAM VEREBİLİRSİNİZ
Mehmet Fatih Yıldız
Yazarımız Mehmet Fatih Yıldız aslen Çorumlu olup doğma büyüme Ankaralı'dır. 2014 yılında başladığı Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi'ni 2019'da tamamlamıştır. Aynı yıl içerisinde Akdeniz Üniversitesi Felsefe ve Din Bilimleri Dinler Tarihi Anabilim Dalında Yüksek Lisansa başlamış olup şu anda tez dönemindedir. Yoğunluk olarak Hristiyanlık ve Antik Mezopotamya dinleri çalışmakta. Bununla birlikte aktif olarak AGD Antalya şube ortaokullar Kom. Teşkilat başkanlığını yürütmektedir.
    ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

    Henüz yorum yapılmamış.